سهل و ممتنع بودن تربیت به همین دلیل است که در مسئلۀ تربیت، هر چیزی که بهترین است، اگر از حدش تجاوز کند، بدترین می‌شود و هر چیزی که بدترین است، اگر به اندازۀ ضرورت و لزوم باشد، بهترین می‌شود.
استقلال دادن به بچه بهترین است؛ اما اگر از حد گذر کند، بدترین می‌شود. کنترل بچه و جلوگیری او از آنچه او را فاسد می‌کند، بهترین است؛ اما اگر از حد تجاوز کند، بدترین می‌شود.
حدش چیست؟ حدش این است به میزانی که فطرت طفل فعال شده، به او اختیار بدهید و هرچه فطرتش فعال‌تر شد، حدود اختیارش را وسعت بدهید؛ یعنی بار را به اندازۀ وسع او قرار بدهید؛ چون اختیار دادن و مسئولیت سپردن به او، به معنای گذاشتن بار روی دوشش است.
به قدری بار روی دوشش بگذارید که کمرش زیر بار سنگین نشکند. «وَ لَاتَحْمِلَنَّ عَلَيْهِ مَا لَايُطِيقُ فَتَكْسِرَهُ؛ فَإِنَّ مَنْ كَسَرَ مُؤْمِناً فَعَلَيْهِ جَبْرُهُ»؛ اگر بیش از طاقت او بر او بار کنی، کمرش را می‌شکنی و اگر کمرش را شکستی، بر تو واجب است که این شکستگی را اصلاح و جبران کنی.
گاهی اگر تنبیه زیادتر از طاقت بچه باشد، او را می‌شکند؛ چنان‌که عکسش هم درست است؛ یعنی اگر بچه را زیاد رها کنید و بیش از میزانی که فطرتش بیدار شده، به او آزادی بدهید، می‌شکند…
هرچه او در حالت خودکفایی جلو می‌آید، شما باید عقب بروید؛ اما خود او باید جلو بیاید، نه اینکه شما دستش را بگیرید و او را جلو بیاورید.
آیت الله حائری شیرازی | راه رشد، جلد۱، صفحه ۲۲۳ و ۲۲۴
