تربیت عقلانی…یعنی نیروی خرد انسانی را استخراج کردن، آن را بر تفکرات و اعمال انسانْ حاکم قرار دادن، مشعل خرد انسانی را به دست انسان سپردن، تا راه را با این مشعل تشخیص بدهد و قادر بر طی کردن آن راه باشد؛ این اولین مسئله است؛ و مهم‌ترین مسئله هم همین است.

در کارنامه‌‌ی همه‌ی پیغمبران، در زندگی همه‌ی پیغمبران – این مخصوص پیغمبر خاتم هم نیست – دعوت به عقل در درجه‌ی اول است. البته در اسلام این قوی‌تر و روشن‌تر و واضح‌تر است. لذا امیرالمؤمنین (علیه‌الصّلاةوالسّلام) در علت بعثت انبیاء می‌فرماید: «لِیَستَأدُوهُم مِیثاقَ فِطرَته» تا به اینجا که: «وَ یُثیرُوا لَهُم دَفائِنَ العُقُول»؛ گنجینه‌های عقل را، خِرَد را استخراج کنند. این گنجینه‌ی خِرَد در دل من و شما هست…

اولین کار پیامبر مکرم، اِثاره‌‌ی عقل است، برشوراندن قدرت تفکر است؛ قدرت تفکر را در یک جامعه تقویت کردن. این، حَلّال مشکلات است. عقل است که انسان را به دین راهبرد می‌دهد، انسان را به دین می‌کشاند. عقل است که انسان را در مقابل خدا به عبودیت وادار می‌کند. عقل است که انسان را از اعمال سفیهانه و جهالت‌آمیز و دل‌دادن به دنیا باز می‌دارد…لذا اولْ‌کار این است که تقویت نیروی عقل و خرد در جامعه انجام بگیرد؛ تکلیف ما هم این است.

مقام معظم رهبری | بیانات در عید مبعث، ۱۳۸۸/۴/۲۹