در بسیاری از موارد، ملامت زیاد بیشتر نفرت ایجاد میکند. مثلاً خیلی افراد در تربیت فرزند این اشتباه را مرتکب میشوند، دائماً بچه را ملامت میکنند و سرکوفت میزنند: ای خاکبرسرت، فلان بچه هم، هم سن توست، ببین او چطور پیش رفته، تو خیلی بیعرضه و نالایق هستی، من که دیگر به تو امیدی ندارم. خیال میکنند با این ملامتها غیرت بچه تحریک میشود. درصورتیکه در این موارد، اگر ملامت از حدش بگذرد، عکسالعمل خلاف ایجاد میکند؛ روح او حالت انقباض و فرار پیدا میکند و او ازنظر روحی بیمار میشود و محال است که دنبال آن کار برود.
این است که پیغمبر اکرم(ص) در دستورهای خودش نهتنها به معاذ بن جبل بلکه به معاذ بن جبلها، به همه میفرمود: «بَشِّر وَ لا تُنَفِّر، یَسِّر و لا تُعَسِّر» آسان بگیر، سخت نگیر، هی به مردم [اینطور] نگو: «مگر دینداری کار آسانی است، دینداری مشکل است، خیلی هم مشکل است، فوقالعاده مشکل است، کار هرکس هرکس نیست، هرکس که نمیتواند دیندار باشد، کار هر بز نیست خرمن کوفتن، گاو نر میخواهد و مرد کهن». هی از مشکل بودن دینداری میگویی، درنتیجه او میترسد و میگوید وقتی اینقدر مشکل است پس آن را رها کنیم. پیغمبر میفرمود: «یَسِّر» آسان بگیر.
شهید مطهری | مجموعه آثار، جلد ۱۶، صفحه ۱۶۱