« درد و درمان »

اگر بچه عادت کرد که از بیرون هدایت بشود، هدایت از بیرون کشور را هم می‌پذیرد. وقتی سلطۀ معلم را بدون اینکه ارادۀ خودش در کار باشد پذیرفت، سلطۀ یک دیکتاتور را هم می‌پذیرد.

شما سر کلاس نباید برای او نظام دیکتاتوری درست کنی تا از نمره و از ملامت بترسد. این‌ها داروست. دارو باید قابل «عبور» باشد. زدن هم در شرایطی می‌تواند صحیح باشد؛ اما نه به عنوان یک غذا؛ بلکه به عنوان یک سم. سم می‌تواند معالج باشد. همۀ اطبا این را می‌گویند که دارو، سمی است که در شرایط ویژه می‌تواند جنبۀ علاجی داشته باشد.

«زدن»، سم است؛ اما این سم می‌تواند در شرایطی معالج باشد؛ یعنی بیاید و برود. قهر کردن سمّ است؛ اما داروست؛ گاهی لازم است؛ ولی نباید جزء رژیم غذایی بشود. درشت صحبت کردن سم است؛ گاهی لازم است؛ اما نباید جزء رژیم غذایی بشود. اگر جزء غذا شد، یعنی «نظام» شده است. فرق است بین اینکه دارو بدهی و بعد جبرانش کنی و اینکه دارو جزء غذای روزمره باشد.

آیت الله حائری شیرازی | راه رشد، جلد۳، صفحه ۳۵