داستان يكى از اقوام نزديك من كه با هم همكلاسى و هم دوره بوديم براى من درسى شده است:
او در دورههاى پايين به قدرى سنّتى و مذهبى و مقيّد بود كه مادرم بارها مرا به او سرزنش مىكرد كه فلانى پدرش بهمان بوده و امروز دارد چهها مىكند، نماز شب مىخواند، قرآن را از حفظ مىداند، حتى در مجالسى كه مىخواهند روضه مىخواند و به سبك فلسفى سخنرانى مىكند، اما تو چى؟
امّا همين شخص در دوره دبيرستان نماز شبش آب رفت و نمازهاى روزانهاش هم به حال رقص در آمد. در ميان نمازش چه كارها كه نمىكرد!
وقتى بزرگتر شد و موفقيتهايى به دست آورد و شخصيّتى به هم زد، تمام حرفها تمام شد و نمازش كنار رفت و حالت ضد مذهب هم در او اوج گرفت و بعدها از آمريكا براى من مىنوشت كه مىدانى! عيب من همين است كه به خرافات معتقد نيستم، به جن و ملك اعتقادى ندارم و جوشن صغير و جوشن كبير نمىخوانم و …
اما ياد گذشتهها به خير كه چه كارها كه نمىكرد! و ياد شبهاى احيا بخير كه خودش الغوث مىكشيد و پشت بلندگو هم مىنشست و ياد دوره بچگى بخير كه بر سر تكبير گفتن با هم دعوا داشتيم.
خودش در نامهاى برايم نوشت كه اگر من از زادگاه خودم بيرون نيامده بودم حتماً الآن يك ته ريشِ حنايى داشتم و پشتِ سرِ ملّاىِ ده، نماز جماعتم ترك نمىشد و اذان را هم به عهده مىگرفتم.
و راست مىگفت كه اگر آن جور مىماند و مىماندم حتماً از من متعصبتر و پَر و پا قرصتر مىبود.
استاد صفایی حائری | تربیت کودک، صفحات ۴۱ الی ۴۳.