اینکه آدم بچه را طوری بار بیاورد که با یک تشر، با یک «گم شو!»، حساب خودش را بکند، خیلی مشکل نیست؛ ولی اینکه انسان بخواهد بچه را طوری بار بیاورد که «گم شو» در او خیلی اثر نکند اما محاسبة النفس در او اثر بکند و از بچگی شروع به‌ حساب‌کشی از خویشتن کند، خیلی دشوار است. خیلی صرف وقت می‌خواهد؛ خیلی مهارت می‌خواهد.

ممکن است کسانی بگویند، «کو وقت این حرف‌ها؟ کو حوصله این حرف‌ها؟» درست می‌فرمایید. ولی اگر چنین نکنیم بعد باید بپرسیم، «کو آن جوانان رشید آزاد و آزاده که بتوانند پاسدار حق و حقیقت باشند؟»

شهید بهشتی | نقش آزادی در تربیت کودک، صفحه ۱۹.