عدّه‌ای از روی کج‌فهمی یا از روی غرض، این‌طور وانمود می‌کنند که دین عبارت است از یک سلسله ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها – بکن، نکن؛ بخور، نخور – دین را این‌گونه معرفی می‌کنند. دین این است!؟ این غیرمنصفانه‌ترین و عامیانه‌ترین نگاه نسبت به هر دینی، به‌خصوص دین اسلام است.

دین در درجه اوّل، یک معرفت و یک شناخت است؛ شناخت نسبت به این عالم، نسبت به انسان، نسبت به مسؤولیت، نسبت به مسیر و راه و هدف؛ مجموعه این معرفت‌ها پایه دین است…

دین در آغاز، یک جهان‌بینی است…این پایه است. بعد بر اساس این، یک مجموعه بنای زندگی به وجود می‌آید؛ زندگی فرد، زندگی جمع. البته در زندگی فرد، تکلیف هست؛ در زندگی جمع هم تکلیف هست. تکلیف، از «کُلفَت» است؛ یعنی سختی. هر تکلیفی، نوعی سختی دارد.

مقام معظم رهبری | دیدار با جمعی از جوانان اردبیل ۱۳۷۹/۵/۵.