براى رشد انسان، فقط تفكر نتيجه بخش نيست. تفكر احتياج به تدبرها و مطالعات و مواد خام دارد و اين هر دو باز احتياج به اصل ديگرى دارند؛ اصل تعقل و سنجش.
شناخت نهايى به مقايسه و سنجش و به نظارت عالى عقل نيازمند است. چون عقل دو نظارت دارد: يكى بر راههايى كه فكر ارائه مىدهد و ديگر بر هدفهايى كه فكر براى نشان دادن راهش مىكوشد و تلاش مىكند…
شناخت و انتخاب و عمل نتيجهى تدبر و تفكر و تعقل است و اين هر سه نياز به كسى دارند كه آنها را رهبرى كند و كنترل نمايد…
مربى سه كار را عهدهدار است:
تزكيه و آزادى
قطبنماى فكر ما مىتواند جهت حركت ما را نشان بدهد به شرط اين كه گرفتار آهن‌رباهاى عادت و تعصب و تقليد نشده باشد؛ و گرنه اين قطبنماى منحرف به جاى اينكه ما را به مقصد برساند، در دريا غرق مىكند…
تعليم و آموزش
خيلى‌ها تفكراتى را شروع كرده‌اند و به نتيجه نرسيدهاند و مأيوس شده‌اند و يا به نتيجه‌هاى غلط دست يافتهاند و منحرف شده‌اند. پس بايد مربى به ما روش تدبر و مطالعه و طرز تفكر را بياموزد.
تذكر و يادآورى
انسان گرفتار غفلتها و گرفتار وسوسههايى است كه شيطان به آن كمر همت بسته و اين است كه مربى بايد يادآورىها و تذكرهايى داشته باشد…
تدبر و تفكر و تعقل، سنگ اول تربيت انسان هستند و اين همه به مربى و رهبر نيازمندند و رهبر سه وظيفهى تزكيه، تعليم و تذكر را به عهده دارد.
استاد صفایی حائری | مسئولیت و سازندگی، صفحات ۶۹ الی ۷۱
