« مبارزه قرآن »
مسئله دیگر که باز مربوط به تربیت عقلانی است این است که قضاوت‌های مردم درباره انسان نباید برای او ملاک باشد. این‌ها یک بیماری‌های عمومی است که اغلب افراد کم‌وبیش گرفتارش هستند.
اینکه انسان در مسائلی که مربوط به خودش است تحت تأثیر قضاوت دیگران قرار بگیرد [صحیح نیست] و به ما گفته‌اند هرگز تحت تأثیر قضاوت و تشخیص دیگران نسبت به خودتان قرار نگیرید…
قرآن با مسئله- به‌اصطلاح امروز- «سنت‌گرایی» یعنی پذیرفتن آنچه درگذشته بوده است، با این حالت گوسفندصفتی در انسان و با پیروی کورکورانه از آباء و اسلاف و نیاکان فقط به دلیل اینکه آن‌ها آباء و نیاکان هستند، سخت مبارزه کرده است…
این حالت تسلیم در مقابل گذشتگان یک حالت ضد عقل است. قرآن می‌خواهد که انسان راه خودش را به‌حکم عقل انتخاب کند. پس مبارزه قرآن با تقلید و به‌اصطلاح «سنت‌گرایی» مبارزه‌ای است به‌عنوان حمایت از عقل...
مسئله دیگر مسئله عدد است…قرآن [معیار قرار دادن] کثرت را مذمّت می‌کند و می‌گوید کثرت معیار نیست.…
اگر اکثر مردم را پیروی کنی تو را گمراه می‌کنند؛ چون اکثر مردم تابع عقل نیستند، تابع گمان و تخمین‌اند، همین‌که چیزی در خیالشان پیدا می‌شود دنبالش می‌روند. چون اکثر این‌جور هستند، پس به اکثر اعتماد نکن. این هم خودش نوعی دیگر استقلال بخشیدن به عقل است و دعوت به اینکه عقل باید معیار باشد...
شهید مطهری | اسلام و تعلیم و تربیت، صفحات ۳۸ و ۱۹۲ و ۱۹۳
